خودتنظیمی چیست و چه مزیتی دارد؟

مجله موفقیت ایلیاد - توانایی در کنترل رفتار، احساسات و افکار جهت جلوگیری از بروز رفتارهای نامطلوب و افزایش رفتارهای مطلوب خودتنظیمی یا کنترل نفس نامیده می‌شود.
افرادی که از مهارت خودتنظیمی برخوردارند از مهارت‌ها و خصوصیات دیگری نظیر خویشتن داری نیز بهره‌مندند، این افراد می‌توانند در شرایط مختلف آرامش خود را حفظ نموده و عاقلانه رفتار کنند. پیش از انجام هرکار فکر می‌کنند و از اثرات واکنش‌ها و احساسات خود در جایگاه‌های گوناگون آگاهند.
این افراد قابل اطمینان‌اند، این مسئله به میزان احترام به تعهدات وکمک به اطرافیان مرتبط می‌شود که در افراد دارای مهارت خودتنظیمی به میزان بسیاری نمود یافته است.
توانایی یکسان سازی پاسخ‌ها و احساسات با شرایط گوناگون به معنای انعطاف در برابر تغییرات و بررسی موضوعات از جنبه‌های گوناگون از دیگر مهارت‌ها و توانایی‌های افرادی است که از مهارت خودتنظیمی برخوردارند.
آموزش ذهن به دیدگاه خوش بینانه نیازمند است و چنانچه فرد از مهارت خودتنظیمی بالایی برخوردار باشد در جست و جوی نکات مثبت است، رویکردی خوشبینانه دارد و مسائل را با دید یادگیری و تجربه جهت ساختن آینده‌ای بهتر دنبال می‌کند به این دلیل که خودتنظیمی رفتار و عملکردهای فردی را ارتقا می‌بخشد.

توسعه‌ی مهارت خودتنظیمی به مشاهده‌ی نقاط قوت اطرافیان و بیان آن کمک می‌نماید از طرفی فرد را قادر به دیدن فرصت‌های جدید در مسائل و مشکلات پیش رو می‌کند. این مهارت در حفظ روابط بین فردی بسیار موثر است و انعطاف پذیری و توانایی سازگاری فرد در شرایط سخت را افزایش می‌دهد در عین حال که وی را به تلاش بیشتر وا می‌دارد. مهارت خودتنظیمی به فرد توانایی کنترل شرایط در صورت لزوم را خواهد داد و به فرد در کنترل رفتارها و عملکرد خود در هنگام بروز حالت‌های خشم و عصبانیت کمک می‌نماید.

مهم است که بدانیم چگونه می‌توانیم احساسات و خشم خود را مدیریت کنیم! آگاهی از این مسئله به ما کمک می‌کند مطابق وجدان اجتماعی‌مان رفتار نماییم، در واقع خودتنظیمی ما را از رفتار در روشی باز می‌دارد که می‌تواند به ما، گروه یا سازمان‌مان آسیب رساند، این مهارت خوشحالی‌مان را طولانی‌تر و خشم‌مان را کوتاه‌تر می‌کند تا بتوانیم به نتایج احتمالی عکس العمل‌هایمان بدرستی بیاندیشیم. خودتنظیمی بدین معناست که ما می توانیم بازخوردهای منفی را بپذیریم و از توانایی کنترل خود در موقعیت‌های پرفشار برخورداریم و بدون ناراحتی از پس پذیرش بازخوردها بر خواهیم آمد، بنابراین قدرتمند‌تر و موفق‌تر ظاهر شده و در محیط کار و اجتماع از حسن شهرت بیشتری برخوردار خواهیم شد.

زمانی که بابت وقوع اتفاقی هیجان زده هستید در صورت عدم برخورداری از مهارت خودکنترلی این هیجان می‌تواند به بروز رفتاری مخرب منجر شود به همین دلیل است که بسیاری از روانشناسان نیز معتقدند که پس از بروز بسیاری از هیجانات نظیر خشم لحظه‌ای تأمل کنید! میان هیجان و عمل فاصله بیاندازید، محیط را ترک کنید، نفس عمیق بکشید، آب بنوشید تا به حالت نرمال بازگردید و کنترل خود را بدست آورید.

آیا تاکنون به تفاوت دو احساس تنفر و خشم فکر کرده‌اید؟ بسیاری از افرادی که از خودتنظیمی پایینی برخوردارند در تشخیص و بیان احساسات خود ناتوان‌اند و توانایی کنترل احساسات ناشناخته خود را ندارند. چه باید کرد؟!
بنویسید! وقایع و احساسات خود را در موقعیت‌های پر تنش بنویسید. به این ترتیب می‌توانید مانند یک ناظر بر احساسات و اعمال خود نظارت نموده و کنترل اوضاع را بدست بگیرید. این کار به شما کمک می‌کند بدانید چه موقعیت‌هایی چه احساساتی را در شما بر می انگیزاند و کنترل احساسات شما را مختل می‌کند.

کمبود مهارت خودتنظیمی با بروز مشکلات بسیاری در سلامت روان فرد همراه است مشکلاتی نظیر افسردگی، اضطراب، هراس و ... و خوشبختانه ورزش با آزاد ساختن مواد شیمیایی مفیدی نظیر آندروفین در حل این مشکلات به شما کمک می‌کند و هیجانات و انرژی های منفی را کنار می‌زند.

شاید کنترل بسیاری از اتفاقات و وقایع بیرونی مانند طلاق، مرگ عزیزان، شکست‌های تحصیلی، بیماری در اختیار ما نباشد اما ذهن و واکنش‌ها بر وقایع محیطی چیزی است که در اختیار و کنترل ماست. می توان مثبت اندیش بود و به این مسئله باور داشت. شرایط سخت زندگی است که شخصیت انسان را شکل می‌دهد و او را به فردی قوی‌تر مبدل می‌سازد. چنانچه تنها یکبار در پاسخ به شرایط سخت به جای واکنش‌های منفی بازخوردی سازنده نشان دهید مهارت کنترل احساسات و خودتنظیمی در شما رشد می‌نماید و تمرین لازمه موفقیت در این مسیر خواهد بود.