رانش دیواره‌ی بزرگ مرجانی در ۳۰۰.۰۰۰ سال پیش
مجله علمی ایلیاد - تحقیقات نشان داده است که دیواره‌ی بزرگ مرجانی، ۳۰۰.۰۰۰ سال پیش دچار رانشی در زیر آب شده است که آوار عظیمی بر جا گذاشته و تولید امواج سونامی با ارتفاع ۲۷ متر کرده است. تحقیقات نشان می‌دهد که احتمالاً سونامی به‌وجود آمده توسط صخره‌های مرجانی اطراف، کنترل شده است و خوشبختانه مشکلی برای موجودات آن منطقه ایجاد نکرده است.
در نتیجه‌ی این رانش زمین، حدود ۳۲ کیلومتر مکعب رسوبات در کف دریا به سمت سواحل استرالیا آورده شده است که برای مقایسه لازم است بدانید که حجم بزرگترین هرم از اهرام ثلاثه‌ی مصر ۲،۵۷۷ کیلومتر مکعب است. بدین معنی که در طول تاریخ ۱۲.۰۰۰ قطعه به اندازه‌ی هرم بزرگ مصر در اثر این رانش در کف دریا تشکیل شده است. «رابین بیمن»، محقق دانشگاه جیمز کوک از کوئینزلند استرالیا می‌گوید: «ما اعتقاد داریم که احتمالاً زلزله‌ی بزرگی باعث این رانش زمین شده است.» این محقق در جواب این سؤال که آیا این پدیده امروز نیز اتفاق می‌افتد، می‌گوید: «در شرایط کنونی رسوبات موجود در اطراف قاره‌ها در زیر دریا شرایط پایداری دارند.»
محققین بقایای رانش زمین در زیر آب را در اطراف دیواره‌ی بزرگ مرجانی با استفاده از مدل‌های سه‌بعدی صوتی چندپرتویی، کشف کرده‌اند. در این روش موج‌های صوت پستی و بلندی‌های کف دریا را نشان می‌دهند. در مکان‌هایی که به نظر می‌رسید باید سطح صافی وجود داشته باشد، ۸ برآمدگی مشاهده شده است که ارتفاع بعضی از آن‌ها تا ۱۰۰ متر بالاتر از کف دریا و طول آن‌ها تا ۳،۰۰۰ متر می‌رسد. این مجموعه برآمدگی‌ها، اکنون «مجموعه تپه‌های گلوریا» نامیده می‌شوند که در نتیجه‌ی رانش زمین در عهد باستان به‌وجود آمده‌اند.
بیمن می‌گوید: «نمونه‌برداری از این تپه‌ها که در عمق ۱،۲۰۰ متری زیر دریا قرار دارند، به‌وجود مرجان‌های زنده و فسیلی اشاره دارد. در واقع مرجان‌ها آن‌جا را پس از شکل‌گیری، به‌عنوان اقامتگاه خود انتخاب کرده‌اند. با استفاده از روش تشخیص سِن ایزوتوپی مشخص شده است که قدیمی‌ترین فسیل مرجانی یافت شده از این نمونه‌برداری‌ها متعلق به ۳۰۲،۰۰۰ سال پیش بوده است که باعث می‌شود بگوییم، رانش زمینی که در اثر آن تپه‌های گلوریا شکل گرفته‌اند، قبل از این تاریخ به وقوع پیوسته است.»
با استفاده از جزئیات نقشه‌های سه بعدی این محدوده، محققین توانسته‌اند چشم‌اندازی از مناظر موجود قبل از رانش زمین را به‌دست آورند. بیمن می‌گوید: «پس از این مرحله، ما توانستیم آنالیز کنیم که قبل و بعد از رانش، زمین به چه شکل بوده است و چه حجمی از رسوبات در نتیجه‌ی رانش زمین جابه‌جا شده است.» جزئیات این تحقیق به رهبری بیمن و «آنجل پوگابرنابئو» از دانشگاه گرانادا، «جودی وبستر» از دانشگاه سیدنی، «آلکس توماس» از دانشگاه ادینبرو و «جرالدین یاکوبسون» از سازمان علم و صنعت هسته‌ای استرالیا، در مارس ۲۰۱۷ در مجله‌ی Marine Geology شرح داده شده است. محققین متذکر شده‌اند که برای مشخص کردن خطر بروز این‌گونه سونامی‌های مرتبط با رانش‌های زمین در زیر دریا در سواحل کوئینزلند باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد.
نوشته: جیانا برینر
ترجمه: مجله علمی ایلیاد