ترسیم شجره‌نامه‌ی ستارگان
مجله علمی ایلیاد - اخترشناسان از اصول به‌کار گرفته شده در زیست‌شناسی و باستان‌شناسی برای طراحی شجره‌نامه ستارگان در کهکشان استفاده کردند. آنان با مطالعه آثار شیمیایی یافت شده در ستارگان این شجره‌های تکاملی را در کنار یکدیگر قرار داده و به بررسی نحوه‌ی شکل‌گیری ستاره‌ها و نحوه‌ی پیوند آن‌ها با یکدیگر می‌پردازند. این آثار درنمونه‌های توالی دی‌ان‌ای ظاهر می‌شوند. لذا مبنایی پدید می‌آید که اخترشناسان از آن با عنوان باستان‌شناسی کیهانی یاد می‌کنند.
«چارلز داروین» در سال ۱۸۵۹ میلادی نظریه‌ی فرگشت‌اش را منتشر ساخت که تمامی اشکال حیات از یک جد مشترک نشأت می‌گیرند. این نظریه از آن زمان زیست‌شناسی تکاملی یا فرگشتی را تحت تاثیر قرار داده که به‌صورت تصادفی از مشاجره میان اخترشناس و زیست‌شناسی در کالج کمبریج حاصل آمد. این فکر به ذهن اخترشناسان خطور کرد که چگونه می‌توان این نظریه را در بررسی ستارگان موجود در کهکشان راه‌شیری مورد استفاده قرار دهند.
دکتر «پائولا ژافره» از مؤسسه‌ی اخترشناسی دانشگاه کمبریج، طی انتشار مقاله‌ای در نشریه‌ی ماهانه‌ی Royal Astronomical Society، نحوه‌ی رسیدن به شجره‌نامه‌ی تکامل نژادی را توصیف می‌کند که تعدادی ستاره را در کهکشان به‌هم پیوند می‌دهد. وی اظهار کرد: «استفاده از الگوریتم‌ها برای شناسایی خانواده‌ی ستارگان، علمی است که دوران تکامل و پیشرفت‌اش را طی می‌کند. شجره‌های تکامل نژادی بُعد دیگری را به فعالیت‌های ما می‌افزآیند که راهکار حاضر را منحصربه‌فرد می‌سازد. شاخه‌های این درخت، ما را درباره‌ی تاریخ مشترک ستارگان مطلع می‌کند.»
گروه پژوهشی، ۲۲ ستاره، اعم از خورشید را برای مطالعه برگزید. عناصر شیمیایی با بهره‌گیری از داده‌های طیف‌های نوری تهیه شده با تلسکوپ‌های بزرگ واقع در شمال کشور شیلی، به‌دقت مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. به محض شناسایی خانواده‌ها با استفاده از دی‌ان‌ای شیمیایی، تکامل آن‌ها به کمک قدمت و ویژگی‌های «کينماتيک» آن‌ها مطالعه گردید. این اطلاعات طی عملیات فضایی هيپاراکوس، طلایه‌دار گايا و فضاپیماهای متعلق به آژانس فضایی اروپا که به دور زمین می‌چرخند، گردآوری شد.
ستاره‌ها در اثر انفجارهای مهیب در ابرهای گازی کهکشان متولد می‌شوند. دو ستاره با ترکیبات شیمیایی یکسان، به احتمال زیاد در ابر مولکولی یکسانی به‌وجود آمده‌اند. سن برخی از آن‌ها بیش از سن کیهان بوده و به‌عنوان آثار فسیلی ترکیبات گازی عمل می‌کنند. پیرترین ستاره‌ی تحلیل‌شده توسط این گروه، سنی معادل ۱۰ میلیارد سال دارد که تقریباً دو برابر سن خورشید است. جوان‌ترین ستاره هم ۷۰۰ میلیون سال سن دارد.
در فرآیند فرگشت، موجودات زنده با الگوی نژادی به هم مرتبط می‌شوند. اما ستارگان تفاوت‌های زیادی با موجودات زنده دارند، اما اگرچه از ابرهای گازی شکل گرفته‌اند، دارای تاریخی از تبار مشترک هستند و آن تاریخ را در ساختارشان حفظ کرده‌اند. با اعمال روش‌های تکامل نژادی که زیست‌شناسان از آن‌ها برای بررسی نژاد و تبار گیاهان و حیوانات استفاده می‌کنند، کاوش تکامل ستاره‌ها در کهکشان راه شیری مقدور می‌گردد.
پروفسور «رابرت فولى» از مرکز مطالعات انسان لورهولم در کمبریج، خاطر نشان کرد: «تفاوت‌های میان ستاره‌ها و حیوانات وسیع است؛ اما هر دوی آن‌ها با گذشت زمان دچار تغییر می‌شوند و امکان مطالعه‌ی آن‌ها با ایجاد شجره‌ی زندگی‌شان وجود دارد.» با افزایش فزآینده‌ی تعداد مجموعه داده‌هایی که گايا و سایر تلسکوپ های پیشرفته فراهم می‌آورند و پژوهش‌های طیف‌سنجی بزرگ آتی، اخترشناسان به ایجاد درختی که تمامی ستارگان موجود در راه‌شیری را به هم وصل کند، نزدیک می‌شوند.
نوشته: ScienceDaily
ترجمه: مجله علمی ایلیاد
منبع: sciencedaily.com