تغییر در رژیم غذایی، برای درمان بیماری صرع
مجله علمی ایلیاد - برای کودکان مبتلا به بیماری صرع که از مصرف دارو نتیجه لازم را نگرفته‌اند، برنامه‌ی غذایی کاملاً کنترل شده، می‌تواند مفید باشد. این روش درمان که «رژیم غذایی کتوژنی» نام دارد، با اِعمال رژیم غذایی کم کربوهیدراتی پُرچرب و کاملاً متعادل، باعث سوزاندن چربی می‌شود. این عامل منجر به تغییر نحوه‌ی استفاده سلول‌های مغزی از انرژی شده و به کاهش حملات کمک می‌کند.
مطالعه‌ی اول، به مقایسه‌ی رژیم کتوژنی با چندین روش درمانی دیگر از قبیل جراحی و راهکاری به‌نام «شبیه‌سازی عصبی» پرداخت. بر طبق یافته‌ها، تقریباً دو سوم کودکان حملات‌شان را به‌طور موفقیت‌آمیز با این رژیم غذایی، کنترل کردند. در مطالعه‌ی دوم، این مورد به بررسی رسید که آیا به‌کارگیری این رژیم به صورت آهسته و با محدودیت‌های کمتر می‌تواند، موثر واقع گردد یا خیر؟ این روش در میان کودکان کارساز بود.
دکتر «جیمز ولس»، سخنگوی انجمن بیماری صرع آمریکا، بیان کرد: «اگرچه روش درمان دارویی اولویت بیشتری نسبت به سایر روش‌ها دارد، اما درمان با رژیم عذایی کتوژنی می‌تواند، گزینه‌ی بسیار موثری باشد.» بر اساس سازمان درمان‌های کتوژنی چارلی، اکثر کودکان مبتلا به بیماری صرع به کمک داروهای ضدحمله درصدد کنترل بیماری‌شان بر می‌آیند. اما تقریباً یک نفر از هر ۵ کودک حتی پس از مصرف داروهای متعدد در کنترل حملات ناکام می‌مانند. رژیم غذایی کتوژنی که رویکرد جدیدی برای کنترل بیماری صرع نیست، یکی گزینه‌های قابل کاربرد در میان کودکان به‌شمار می‌رود. هر چیزی که افراد در این نوع رژیم می‌خورند، باید وزن شود و افراد باید مقدار چربی مشخصی را مصرف کنند. منابع عمده‌ی چربی عبارتند از خامه، کره، روغن‌های آفتابگردان و گردو.
شیرینی‌هایی مثل کلوچه، کیک و آبنات ممنوع نیستند. در اَشکال سخت‌گیرانه‌تر این رژیم، بسیاری از منابع کربوهیدرات مثل نان، برنج، سیب‌زمینی و ماکارونی هم قدغن نیستند. به گفته‌ی ولس، وقتی افراد این رژیم غذایی را آغاز می‌کنند، برخی عوارض جانبی گوارشی مثل یبوست هم بروز می‌یابند. این نوع رژیم ویتامین‌های کمی دارد و مکمل‌های ویتامین در اختیار فرد قرار می‌گیرد.
ولس افزود: «دنبال کردن این رژیم غذایی می‌تواند، دشواری‌هایی را به همراه داشته باشد؛ به ویژه برای کودکانی که هنوز نمی‌توانند با پیامدهای این رژیم کنار بیایند. اگر فردی که این رژیم را برگزیده، قصد خوردن کیکی را در مهمانی داشته باشد، احتمال دارد حمله‌ای در اثر بیماری به او وارد شود. اما نسخه‌های کتوژنی غذاهایی مثل کیک و کلوچه وجود دارد که والدین می‌توانند به مهمانی‌ها بیاورند تا فرزندان‌شان احساس انزوای اجتماعی نکنند.»
در مقاله‌ی اول که نویسنده‌اش دکتر «دِیو کلارک» از مرکز پزشکی کودکان تگزاس بود، ۲۱۰ کودک مبتلا به بیماری صرع مقاوم به دارو بررسی شدند. آن‌ها ۸ ماه تا ۲۰ سال سن داشتند. ۶۰ درصد آن‌ها جنس مذکر بودند. کودکان یک یا چند مورد از درمان‌های زیر را امتحان کردند. ۱۵۰ نفر از کودکان شبیه‌سازی عصبی را امتحان کردند. این نوع شبیه‌سازی با ارسال پالس‌های الکتریکی ملایم به مغز، از حملات این بیماری جلوگیری به عمل می‌آورد. ۴۴ بیمار جراحی صرع، موسوم به جراحی کولوستومی پیکره‌ای را پشت سر گذاشتند. این روش، ارتباطی میان دو نیم‌کره‌ی مغز ایجاد می‌کند و از گسترش حملات جلوگیری می‌کند. اما ۹۸ کودک هم با رژیم غذایی کتوژنی درمان شدند.
والدین اعلام کردند که از میان سه روش درمانی، رژیم کتوژنی بیشترین تاثیرگذاری را در کاهش حملات ناشی از بیماری داشت. ۶۳ درصد کودکانی که از روش درمان رژیمی استفاده کردند، با کاهش ۵۰ درصدی حملات روبرو شدند. این میزان در بیماری جراحی کردند، ۵۴ درصد بود. هدف مطالعه‌ی دوم این بود که ببیند آیا اجرای درمان کتوژنی به‌صورت تدریجی در خانه در کودکان و خانواده‌ها راحت‌تر است یا خیر؟
محققان همچنین این نکته را بررسی کردند؛ آیا نسخه‌ی ساده‌تر رژیم غذایی می‌تواند موثر باشد یا خیر؟ به‌کارگیری رژیم غذایی کتوژنی کلاسیک با حضور فرد بیمار در بیمارستان انجام می‌پذیرد. در مطالعه‌ای که دکتر «راجش راماچاندرا نایر»، دانشیار بیماری کودکان در دانشگاه مک مستر کانادا انجام داد، ۴۰ کودک تا سن ۱۷ سالگی به بررسی رسیدند. حدود نصف بیماران توانستند بیماری صرع‌شان را به‌خوبی کنترل نمایند. نتایج بررسی‌های او نشان داد که به‌کارگیری تدریجی رژیم کتوژنی این امکان را به خیلی از بیماران داد تا بیماری را به خوبی کنترل کنند.
ولس اعلام کرد که رژیم غذایی مذکور، در میان همه‌ی افرادی که آن‌را اتخاذ می‌کنند، مفید و موثر واقع نمی‌شود. اگر قرار باشد تاثیر لازم را اِعمال کند، باید دوره‌ی ۶ هفته‌ای را با این برنامه امتحان کرد.
نوشته: سرنا گوردون
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد