یک مهاجر کُرد ایرانی، برنده‌ی مدال فیلدز شد.
مجله علمی ایلیاد – «کوچر بیرکار» دانشمند کُرد ایرانی دانشگاه کمبریج، برنده‌ی مدال جهانی فیلدز ریاضیات شد و جایزه‌اش را در کنگره‌ی بین‌المللی ریاضیدانان در ریودوژانیرو برزیل دریافت کرد. مدال فیلدز که به‌عنوان جایزه‌ی نوبل ریاضیات هم شناخته می‌شود، هر چهار سال یک‌بار به فرد یا گروهی از ریاضیدانان اهدا می‌شود. نکته‌ی متفاوت این جایزه این است که سِن نامزدهای دریافت این جایزه بایستی تا پیش از آغاز سال جاری میلادی کمتر از ۴۰ سال باشد.
کوچر بیرکار متولد مریوان در کردستان ایران است و این جایزه‌ی ارزشمند جهانی را به‌خاطر تلاش‌هایش در زمینه‌ی طبقه‌بندی انواع معادلات چندجمله‌ای به‌دست آورد. این دانشمند ایرانی ثابت کرد که انواع نامحدود این معادلات را می‌توان به تعداد محدودی طبقه‌بندی کرد که این موضوع پیشرفت و تحولی بزرگ و چشم‌گیر در زمینه‌ی محاسبات هندسی محسوب می‌شود.
اما کوچر در دریافت این جایزه تنها نبود و همراه با سه‌نفر دیگر مدال فیلدز در سال ۲۰۱۸ را از آن خود کردند. یکی از این افراد، «آلسیو فیگالی» از دانشگاه ETH زوریخ بود. تحقیق او مربوط به بهبود الگوریتم بهینه‌ترین مسیر است. یعنی کم‌هزینه‌ترین مسیر برای انتقال محموله‌ای از مکانی به مکان دیگر. این مشکلِ به‌ظاهر ساده، یکی از پیچیده‌ترین مباحث در ریاضیات است که نقشی کاربردی در زمینه‌های مختلف از جمله‌ی انتقال داده را دارد.
یکی از برندگان دیگر این مدال، «پیتر شولز» ۳۰ ساله از آلمان بود. او اکنون جوان‌ترین برنده‌ی این جایزه در جهان است که همانند کوچر بیرکار ایرانی تلاش‌هایی در زمینه‌ی حل مسائل هندسی انجام داده است. او معتقد است که اَشکال و اعداد، اغلب متعلق به رشته‌های جاداگانه از هم تصور می‌شوند، اما ممکن است روابطی بین آن‌ها وجود داشته باشد و منجر به نگاهی یکسان بین شکل‌ها و اعداد گوناگون در ریاضیات شود.
و در نهایت «آکسای ونکاتش» از موسسه‌ی مطالعات پیشرفته در پرینستون نیوجرسی برای کار بر روی مجموعه‌ای بی‌نظیر از مباحث ریاضیاتی، از جمله نظریه‌ی اعداد، پویایی و توپولوژی‌ها برنده‌ی دیگر این مدال بود. او امیدوار است تا مطالعات و تحقیقاتش برای پیشرفت در فرضیات ریاضی ریمان و توزیع اعداد اول به‌کار گرفته شود.
پیش‌تر، این جایزه به «کدریچ ویلانی» که اکنون عضو پارلمان فرانسه است و «مریم میرزاخانیِ» فقید اهدا شد که اولین بانوی مفتخر به دریافت این جایزه بود. همچنین یکی از بحث‌برانگیزترین جوایز فیلدز در سال ۲۰۰۶ به «گرجیلی پرلمن» برای حل مسائل ریاضی داده شد که وی مدال و جایزه‌ی یک‌میلیون دلاری را رد کرد.
نوشته: گیلیاد آمیت
ترجمه: علی عمانی – مجله علمی ایلیاد