اخلاقیات در مهندسی نرم‌افزارها چقدر تاثیرگذار است؟
مجله علمی ایلیاد - پیشرفت‌های تکنولوژی در چند دهه‌ی اخیر، انقلابی در سبک زندگی ما ایجاد کرده‌اند؛ اما مشخص شده که بسیاری از نوآوری‌ها اخلاقیات را قربانی کرده‌اند و چیزی که به نفع بعضی‌ها است، برای دیگران بهای گزافی داشته است.
مطالعه‌ای جدید که توسط دانشگاه دولتی کالیفرنیای شمالی، انجام شده به پاسخ این سوال می‌پردازد که کدهای اخلاقی تا چه حد برای توسعه‌دهندگان نرم‌افزار اهمیت دارند. این مطالعه نتیجه‌گیری کرد که اخلاقیات هیچ تاثیری بر تصمیم‌گیری این افراد نمی‌گذارد. این کار بر اساس تحقیق انجمن ماشین‌های محاسبه‌گر «ACM»، بزرگترین انجمن محاسباتی دنیا، انجام شده است. این انجمن کد اخلاقی خود را در جولای گذشته به‌روزرسانی کرده است.
یکی از نویسندگان این مطالعه به نام پروفسور «امرسون مورفی‌هیل»، به خبرگزاری‌ها گفت: «از تصمیم‌مان برای به‌روزرسانی کد اخلاقی ACM خرسندیم؛ اما می‌خواهیم بدانیم که آیا این کد واقعاً تفاوتی ایجاد می‌کند. با توجه به رسوایی‌های اخلاقی مرتبط با تکنولوژی در اخبار سال‌های گذشته، مثل زمانی که فولکس واگن تکنولوژی‌اش را دست‌کاری کرد تا بر انتشارات وسایل‌نقلیه نظارت داشته باشد، این مساله زمان‌بر است و توسعه‌دهندگان همچنان با چالش‌های کاری مواجه می‌شوند که با مسائل اخلاقی سر و کار دارند، مثل کاربرد مناسب هوش مصنوعی.»
این مطالعه شامل ۱۶۸ نفر بود که ۱۰۵ نفر از آن‌ها توسعه‌دهندگان نرم‌افزار آمریکایی با پنج سال یا بیشتر سابقه در این زمینه بودند و ۶۳ نفر از آن‌ها دانشجوی کارشناس ارشد در رشته‌ی مهندسی نرم‌افزار بودند. کدهای اخلاقی ACM به نیمی از شرکت‌کنندگان داده شد، درحالی‌که فقط به بقیه گفته شد که کدهای اخلاقی بخش مهمی از آزمایش هستند. آن‌ها ۱۱ سناریوی کتبی شامل چالش‌های اخلاقی را دریافت کردند و از آن‌ها خواسته شد تا پاسخ‌شان را بیان کنند.
مورفی‌هیل افزود: «هیچ تفاوت معناداری در نتایج مشاهده نشد؛ مرور کدهای اخلاقی قبل از شروع آزمایش به نظر هیچ تاثیری بر پاسخ‌های آن‌ها نگذاشت. درحالی‌که معتقد هستیم نگهداری کد اخلاقی قدرتمند و به‌روز، مساله‌ی قابل تحسینی برای ACM است، نتوانستیم هیچ اثری از کدهای اخلاقی بر تصمیم‌گیری توسعه‌دهندگان کشف کنیم. اکنون این سوال مطرح می‌شود که حرفه‌ی محاسبه برای ترویج رفتار اخلاقی چه کاری می‌تواند انجام دهد؟» اخلاقیات در توسعه‌ی نرم‌افزار و به طور کلی در تکنولوژی در سال‌های اخیر به شدت تحت بررسی قرار گرفته است. از رسوایی‌های حریم خصوصی در بسیاری از شبکه‌های اجتماعی گرفته، تا الگوریتم‌هایی که غرض‌ورزی‌هایی شبیه انسان دارند، نیاز به توسعه‌ی کدهای اخلاقی به طرز ناامیدکننده‌ای احساس می‌شود.
یکی از محدودیت‌های چنین مطالعه‌ای این بود که این پرسش‌نامه فقط دو عمل ممکن را برای هر سناریو ارائه داد. نویسندگان نوشتند: «تصمیمات در این موقعیت‌ها به ندرت فقط دو گزینه‌ی موجود دارند، بنابراین ممکن است برخی از شرکت‌کنندگان مطمئن نباشند که چه کاری انجام می‌دادند، زیرا هیچ یک از گزینه‌های مد نظرشان ارائه نشده است.» با این وجود، خوشبختانه وقتی این کار در آینده در سمپوزیوم ACM برای بنیادهای مهندسی نرم‌افزار ارائه شود، می‌تواند یک تغییر گسترده و معنادار ایجاد کند.
نوشته: آلفردو کارپینتی
ترجمه: سحر الله‌وردی - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: سحر الله‌وردی - مجله علمی ایلیاد