با آزمایشی ساده در دوران کودکی، می‌توان بیماری‌های قلبی را پیش‌بینی کرد!
مجله علمی ایلیاد – راه‌حل فعلی که پزشکان در حال حاضر از آن برای ارزیابی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی استفاده می‌کنند، نظارت بر فشار خون و کلسترول است در حالی که عوامل دیگری مانند سیگار کشیدن، سابقه‌ی خانوادگی یا دیابت نیز به‌عنوان عوامل موثر در ایجاد این بیماری شناخته شده‌اند. مشکل این استراتژی این است که این روش باید در بازه‌ی سنی خاصی به کار گرفته شود و تنها نظارت زمانی شروع می‌شود که فردی به سن ۴۰ یا ۵۰ سالگی برسد؛ لکن تعداد زیادی از افراد که به نظر می‌رسد سالم هستند، در اثر حملات قلبی جان خود را از دست می‌دهند.
در این راستا، گروهی متشکل از محققان بین‌المللی روشی را تحت عنوان درجه‌ی ریسک ژنومی با اختصار «GRS» ابداع کرده‌اند که می‌تواند خطر ژنتیکی ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را ارزیابی کند. با استفاده از داده‌های ژنومی نزدیک به نیم میلیون نفر و تجزیه و تحلیل تقریباً دو میلیون نسخه‌ی مختلف ژنتیکی، این آزمایش می‌تواند تحولی بی‌نظیر در زمینه‌ی ابزارهای تشخیصی باشد، چرا که پزشکان با استفاده از آن می‌توانند GRS را با سایر عوامل خطرساز ترکیب کنند و لذا به نحو بهتری میزان ابتلا به این بیماری را ارزیابی کنند.
با ارزیابی اثربخشی این آزمایش ژنتیک در برابر شش فاکتور خطرناک شامل سیگار کشیدن، فشار خون، شاخص توده‌ی بدنی، دیابت، سابقه‌ی خانوادگی و کلسترول بالا، یافته‌ها نشان داد که GRS در پیش‌بینی اینکه آیا فرد در آینده به بیماری قلبی مبتلا خواهد شد یا خیر، بهتر عمل می‌کند. به طور کلی، احتمال ابتلای افرادی که دارای GRS ببشتر از ۲۰ درصد بودند، ۴ برابر بیشتر از افرادی بود که دارای GRS با عددی کمتر از ۲۰ درصد بودند.
شاید مهم‌ترین شاخص در این تحقیق، کشف این موضوع بود که مردانی با رتبه‌ی GRS بالا که به هر دلیلی سالم بودند، به احتمال زیاد همانند مردانی که دارای فاکتورهای ریسک رایج بودند؛ اما رتبه‌ی GRSشان پایین بود به بیماری‌های قلبی عروقی مبتلا خواهند شد. این امر نشان می‌دهد که GRS می‌تواند علاوه بر پیش‌بینی دیگر عوامل خطر که قبلا توسط پزشکان مورد استفاده قرار می‌گرفت، باعث پیش‌گیری در افرادی شود که هم‌اکنون سالم به نظر می‌رسند.
یکی دیگر از مزایای بزرگ این تحقیق، امکان ترکیب این نوع آزمایش ژنوم با روش‌های رایج است؛ چرا که می‌تواند در سنین جوانی قبل از تشخیص علائم به کار گرفته شود. احتمالا هزینه GRS بیش از ۵۰ دلار برای هر بار آزمایش نیست و لذا تمام افراد می‌توانند به راحتی و با هزینه‌ی کم این آزمایش را پشت سر بگذارند.
«نیلش» نویسنده‌ی ارشد این مقاله، در این‌باره بیان کرد: «در حال حاضر افراد از لحاظ خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در سن ۴۰ سالگی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند، اما ما به خوبی می‌دانیم که بیماری‌های قلبی زودتر از این سن آغاز می‌شوند. بنابراین اگر ما بتوانیم به درستی از آن پیش‌گیری کنیم، می‌توانیم خطر ابتلا به این بیماری را به میزان چشم‌گیری کاهش دهیم. در حالی‌که ژنتیک سرنوشت بیماری‌های قلبی عروقی را تعیین نمی‌کند، پیشرفت‌های اخیر در پیش‌بینی ژنوم، نقطه‌ی عطفی در تاریخچه‌ی طولانی‌مدت پیش‌بینی احتمال بروز بیماری‌های قلبی است، چرا که ما هم اکنون می‌توانیم برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام داده و احتمالاً از بروز بیماری‌های قلبی که عوارض شدید و خطر مرگ و میر را به همراه دارند، جلوگیری کنیم.
نوشته: ریچ هاردی
ترجمه: سهیلا دوست‌پژوه - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: سهیلا دوست‌پژوه - مجله علمی ایلیاد