شرایط تحصیل در رشته‌ی مهندسی فناوری اطلاعات IT در کشور کانادا چگونه است؟

مجله موفقیت  ایلیاد - از جمله رشته‌های مهندسی بسیار پرطرفدار در دانشگاه‌های سراسر دنیا از جمله کشور کانادا رشته‌ی مهندسی کامپیوتر و IT می‌باشد. این دو رشته علاوه بر جذابیت بسیار از بازار کار بسیار مناسبی نیز در این کشور برخوردارند و طبق آمار، مهندسین آی تی و کامپیوتر هر ساله در لیست استخدام مورد نیاز دولت کانادا قرار دارند و دانشگاه‌های بسیار معتبری در این کشور به ارائه‌ی این رشته‌ها می‌پردازند. ورود به رشته‌ی IT و تحصیل در این زمینه مستلزم برخورداری از شرایطی خاص می‌باشد، همچنین دانشجویان علاقه‌مند به تحصیل در این رشته در کشور کانادا لازم است با برخی مسائل نظیر هزینه‌های تحصیل، شرایط بورسیه‌ها و کمک هزینه‌های تحصیلی و زمینه‌های کاری این رشته پیش از اپلای آشنا شوند. ما در این مقاله به معرفی رشته‌ی IT و بررسی شرایط تحصیل در این زمینه و دانشگاه‌های معتبر ارائه دهنده‌ی این رشته در کشور کانادا می‌پردازیم.

رشته‌ی فناوری اطلاعات IT از زیر شاخه‌های رشته‌ی مهندسی کامپیوتر می‌باشد که به بررسی روش‌های ایجاد و توسعه سیستم‌های اطلاعاتی بر مبنای برنامه‌های نرم افزاری و سخت افزاری کامپیوتر می‌پردازد. دانش آموختگان این رشته به بهبود کارایی و بالابردن قابلیت سیستم‌های اطلاعاتی شبکه‌های رایانه‌ای به منظور کارکرد صحیح و بدون وقفه کمک می‌کنند. مهندسی کامپیوتر و مهندسی IT با یکدیگر تفاوت زیادی دارند، در حقیقت می‌توان گفت مهندسی کامپیوتر به فراگیری ساختارهای اساسی و تئوری کامپیوتر ( نرم افزار و سخت افزار ) پرداخته و رشته‌ی مهندسی فناوری اطلاعات این علوم را در جهت پیشبرد اهداف در سازمان پیاده می‌کند.

رشته‌های مهندسی کامپیوتر و مهندسی فناوری در کشور کانادا از رشته‌های رایج و پرطرفداری است که بسیاری از دانشگاه‌ها و کالج‌های معتبر این کشور در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا به ارائه‌ی آن می‌پردازند و دلیل استقبال گسترده‌ی این رشته نیز رشد سریع فناوری و اهمیت بسیار زیر‌ساخت‌های اطلاعاتی در سازمان‌هاست که نیازمند بروزرسانی توسط مهندسین IT می‌باشد. این رشته در کشور کانادا به صورت عملی در آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های مجهز تدریس می‌شود و در کنار واحدهای عملی تعدادی واحد تئوری نیز دارد که در مقایسه با واحدهای عملی بسیار کمتر است. برای پذیرش در هر یک از این دو رشته شرایط و قوانین خاصی وجود دارد که در عین حال شباهت بسیاری به یکدیگر دارند و در ادامه به آنان خواهیم پرداخت.

دروس مقطع کارشناسی در رشته‌ی فناوری اطلاعات بر محور کامپیوتر و فناوری متمرکز است و بسیاری از دوره‌های IT در این کشور مباحثی نظیر طراحی وب، مهارت‌های برنامه نویسی، شبکه و پایگاه داده‌ها را در طیف وسیعی در برمی‌گیرد. تفاوت مقطع کارشناسی این رشته با رشته‌ی مهندسی کامپیوتر تدریس دروسی مانند تئوری های اطلاعاتی و مدیریتی در دوره‌ی لیسانس مهندسی کامپیوتر می‌باشد که انتظار می‌رود توسط دانشجویان به خوبی فرا گرفته شود. رشته‌ی فناوری اطلاعات بر حیطه‌ی ارتباطی این علم تأکید دارد، حال آنکه تمرکز مهندسی کامپیوتر بر علم رایانه می‌باشد. مدت زمان طول تحصیل در مقطع لیسانس در رشته‌ی فناوری اطلاعات در کشور کانادا ۴ سال و از شرایط ورود به دانشگاه‌های این کشور برخورداری از مدرک دیپلم، پیش دانشگاهی و گذراندن دروس پیش نیاز می‌باشد.

مقطع کارشناسی ارشد این رشته به مباحث تخصصی پرداخته و به صورت فنی فناوری‌های پیشرفته در این صنعت را مورد بررسی قرار می‌دهد. مدت زمان تحصیل در این مقطع ۱ تا ۲ سال متناسب با شرایط دانشگاه و نوع دوره‌ی انتخابی می‌باشد. دوره‌ی ارشد این رشته بر تئوری‌ها و مباحث علمی این رشته متمرکز است و مهم‌ترین مهارت‌های مورد نیاز برای دریافت پذیرش برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد در این رشته برخورداری از مهارت‌های ریاضی و محاسبات پیشرفته می‌باشد. کلیه‌ی متقاضیانی که در رشته‌های مهندسی کامپیوتر، مهندسی نرم افزار، آی تی، الکترونیک و برق از مدرک لیسانس برخوردارند از امکان ادامه تحصیل در رشته‌ی IT در مقطع کارشناسی ارشد برخوردار خواهند بود. مدرک GRE و مدرک زبان آیلتس با نمره‌ی ۶/۵ از جمله مدارک مورد نیاز برای پذیرش دانشجو در دانشگاه‌های این کشور می‌باشد که البته نمره‌ی آیلتس با توجه به نوع دانشگاه ممکن است متفاوت باشد.

شرایط اخذ پذیرش برای دوره‌ی دکترای این رشته اندکی پیچیده می‌باشد و تنها افرادی قادر به پذیرش در این مقطع هستند که از مدرک کارشناسی ارشد برخوردار بوده و فعالیت‌های پژوهشی و عملی وسیعی در این زمینه داشته باشند. در واقع برخورداری از رزومه ی تحقیقاتی و مقاله و پژوهش در این زمینه برای پذیرش در مقطع دکترا ضروری می‌باشد. دوره‌ی دکترا در این کشور شامل مباحثی نظیر تحقیق و توسعه‌ی سیستم‌های کامپیوتری و اطلاعاتی نوین به همراه دوره‌های آموزش تجارت الکترونیک، شبیه ساز، برنامه ریزی خطی و ... می‌شود. این مقطع در کشور کانادا ۴ ساله و مستلزم برخورداری از مدرک زبان آیلتس با نمره‌ی بالاتر از ۶ و مدرک GRE در برخی از دانشگاه‌ها می‌باشد.

هزینه‌های تحصیل در این کشور نسبت به کشور‌های هم رده‌ی خود نظیر انگلستان، آمریکا و استرالیا کمتر و مقرون به صرفه می‌باشد. از مسائل مهم پیش از مهاجرت به قصد تحصیل به  این کشور آشنایی با هزینه‌های تحصیل و زندگی در این کشور می‌باشد . تحصیل در رشته‌ی IT با دیگر رشته‌های مهندسی و فنی به لحاظ هزینه تفاوت چندانی نخواهد داشت، اما مسئله‌ی مهم‌تر انتخاب دانشگاه، گرایش و شهر محل سکونت است. همچنین هزینه‌های دوران تحصیل برای مقاطع مختلف نیز متفاوت است. به طور کلی در حال حاضر ( سال ۲۰۲۱ ) این مبلغ در مقطع کارشناسی برای مدت زمان یکسال ۵۵ هزار دلار و برای مقطع کارشناسی ارشد ۵۲ هزار دلار می‌باشد.

همان‌گونه که عنوان شد IT از جمله رشته‌های پرطرفدار در کاناداست و دانشجویان علاقه‌مند بسیاری جهت تحصیل در این رشته به این کشور مهاجرت می‌کنند. برخی دانشجویان برای تأمین هزینه‌های تحصیل به مشکل برخورده و تلاش می‌کنند بتوانند به نحوی از بورسیه‌های تحصیلی استفاده کنند.

بورسیه‌های تحصیلی در این کشور بیشتر به مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا تعلق می‌گیرد و این دو رشته نیز مانند سایر رشته‌های مهندسی دارای بورسیه فاند و اسکالرشیپ هستند. اسکالرشیپ تنها بخشی از هزینه‌های تحصیلی دانشجو را تأمین می‌کند اما بورسیه‌ی فاند تمام هزینه‌ها را پوشش می‌دهد. در این میان نوع دیگری از بورسیه نیز وجود دارد که تحت عنوان بورسیه‌ی دانشگاهی و بورسیه‌ی دولتی شناخته می‌شود که بورسیه‌های دولتی از شرایط بهتری برخوردارند. نکته‌ی قابل توجه اینکه برای تمام افراد امکان دسترسی به این بورسیه‌ها به راحتی فراهم نمی‌باشد و تنها دانشجویانی که از رزومه‌ی تحصیلی قوی، مقالات علمی در ISI ، مدرک و نمره ی زبان بالا و ... برخوردارند می‌توانند برای دریافت آن درخواست داده و پس از بررسی در صورت واجد شرایط شدن از آن استفاده نمایند. برخورداری از بورسیه‌ی تحصیلی در مقطع کارشناسی بسیار سخت و میزان این بورسیه‌ها بسیار کم می‌باشد. بورسیه‌ی تحصیلی رشته‌ی کامپیوتر و آی تی در ازای پروژه‌های تحقیقاتی به دانشجو داده می‌شود و دریافت این بورسیه‌ها در مقطع دکترا نیز عموماً منوط به انجام پروژه‌های تحقیقاتی و یا تدریس در حین تحصیل می‌باشد.  

دانشگاه‌های کشور کانادا از برترین سیستم‌های آموزشی در جهان برخوردارند و دانشگاه‌های معتبری با بالاترین سطح کیفی و کمی دارند که به دلیل اهمیت بسیار رشته‌های مهندسی و فناوری اطلاعات به ارائه‌ی این رشته‌ها می‌پردازند. در ادامه به معرفی برخی از این دانشگاه‌های برتر در زمینه‌ی رشته‌ی فناوری اطلاعات می‌پردازیم.

این دانشگاه با  ادغام دو رشته‌ی مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوتر در حال حاضر چندین تخصص از جمله رشته‌ی مهندسی IT را به دانشجویان خود ارائه می‌دهد. دانشجویان این دانشگاه با بهره‌گیری از سیستم Accelerated stream قادرند دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد را به صورت پیوسته ظرف مدت زمان ۵ سال بگذرانند. این دانشگاه بر اصول پردازش و جنبه‌های واقعی برنامه‌های آن متمرکز است.

دانشگاه مونترال از دانشگاه‌های فرانسوی زبان و بسیار معتبر این کشور است که رشته‌ی IT را در سطح بالایی ارائه می‌دهد. این دانشگاه نیز عضو U15 می‌باشد، ( گروهی که از ۱۵ دانشگاه برتر پژوهشی در کانادا تشکیل شده است). بخش کامپیوتر این دانشگاه در چهار سطح با رشته‌های متنوعی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد به فعالیت می‌پردازد.

یکی از بهترین دانشگاه‌های جهان در رشته‌های علوم کامپیوتر و IT دانشگاه واترلو می‌باشد که چیزی در حدود ۷۰ درصد مباحث مختلف در این حوزه را به دانشجویان خود ارائه می‌دهد. آموزش تعاون از محورهای اصلی آموزش این دانشگاست که امکان برخورداری از حداقل دو سال سابقه‌ی کار با حقوق را برای دانشجویان فراهم می‌آورد. این دانشگاه در قلب بخش فنی کانادا واقع است و امکان فعالیت در شرکت‌های محلی که به متخصصین IT نیازمند هستند را برای دانشجویان فراهم کرده و بدین طریق بخشی از هزینه‌های تحصیل و زندگی آنان را تأمین می‌کند.

دانشگاه بریتیش کلمبیا از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های کشور کاناداست و دانشکده‌ی علوم کامپیوتر این دانشگاه از سال ۱۹۶۸ به فعالیت پرداخت که از برجسته‌ترین موسسات پژوهشی در کانادا به شمار می‌رود. این دانشگاه با برخورداری از تنوع دانشجویی، موقعیت بسیار خوب مکانی و سطح علمی بالا یک انتخاب بسیار عالی در زمینه‌ی تحصیل در رشته‌ی مهندسی IT می‌باشد.

این دانشگاه نیز از دانشگاه‌های برتر کشور کانادا به شمار می‌رود که به ارائه‌ی رشته‌ی مهندسی فناوری اطلاعات می‌پردازد. در ابتدا تنها مقطع کارشناسی علوم کامپیوتر و IT در این دانشگاه ارائه شد اما در حال حاضر انواع دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد در زمینه‌ی IT، مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوتر در این دانشگاه برگزار می‌شود. این دانشگاه به دلیل برخورداری از نیروهای متخصص در حیطه‌های مختلف این رشته نظیر امنیت رایانه و اینترنت، توسعه‌ی بازی‌های رایانه‌ای و علوم داده انتخاب بسیار مناسبی برای علاقه مندان به این رشته می‌باشد.

این دانشگاه نیز از دانشگاه‌های برتر کشور کاناداست و دانشکده‌ی علوم کامپیوتر و بخش IT آن نیز از اعتبار بالایی برخوردار است. بودجه‌ی پژوهشی این بخش از بالاترین بودجه‌های پژوهشی در این زمینه در کشور کاناداست که در رتبه‌ی دوم قرار دارد. این دانشگاه از ۳۴ عضو هیئت علمی و ۶۰ دوره‌ی دکترا برخوردار می‌باشد و دانشجویان آن می‌توانند از میان ۱۰ دوره‌ی ارائه شده یکی را انتخاب نمایند. شرایط کار با حقوق نیز به منظور بالا رفتن تجربه‌ی دانشجو در این دانشگاه وجود دارد.

رشته‌ی علوم کامپیوتر و IT در دانشکده‌ی مهندسی این دانشگاه نیز ارائه می‌شود. این دانشگاه انتخاب مناسبی برای تحصیل در این رشته‌ها می باشد. در این دانشگاه دانشجویان با مباحثی نظیر برنامه‌نویسی، طراحی سیستم‌های اطلاعاتی و توسعه پایگاه‌های داده آشنا و در دوره‌های تخصصی‌تر مکاترونیک، مهندسی نرم افزار و سلامت الکترونیک را می‌گذرانند. درصد بسیاری از فارغ التحصیلان این دانشگاه پس از فارغ التحصیلی در کمتر از دو سال کار مورد نظر خود را می‌یابند و به اشتغال در زمینه‌ی مورد علاقه خود می‌پردازند.

دانشگاه آلبرتا از قدیمی‌ترین دانشکده‌های علوم کامپیوتر برخوردار است و بزرگترین دپارتمان کامپیوتر و IT کانادا را داراست و سالانه دانشجویان بسیاری را برای تحصیل در این رشته می‌پذیرد. این دانشگاه در توسعه برخی از بزرگترین رایانه‌های جهان کمک‌های بسیاری نموده است و فرصت‌های تحقیقاتی بسیاری در زمینه‌ی هوش مصنوعی، بازی‌های رایانه‌ای، رباتیک و گرافیک رایانه‌ای در دانشکده‌ی علوم کامپیوتر و IT این دانشگاه صورت گرفته است.