۹ نفر از موفقترین زنان ایرانی در عرصهی علم و فناوری
مجله موفقیت ایلیاد -
نه زن موفق ایرانی در زمینهی علم و فناوری:
۱ـ مریم میرزا خانی
مریم میرزا خانی متولد ۱۳۵۶ از ستارگان عرصهی ریاضیات ایران است. وی اولین دانش آموز دختر ایرانی است که توانست با کسب مدال طلای کشوری به تیم ملی المپیاد ریاضی راه یابد و دو طلای پیاپی جهانی را از آن خود کند. مریم میرزاخانی پس از اتمام تحصیلات خود در رشتهی ریاضیات از دانشگاه صنعتی شریف برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا به آمریکا مهاجرت و تحت نظر کورتیس مک مولن از برندگان مدال فیلدز مدرک PHD را دریافت کرد. ایشان در سال ۲۰۱۴ برای تحقیق در زمینهی دینامیک و هندسهی سطوح ریمانی و فضاهای پیمانهای آنها عنوان اولین زن برندهی جایزه فیلدز را به خود اختصاص داد. میرزا خانی در سال ۱۳۹۲ به سرطان مبتلا و سرانجام در تیرماه ۱۳۹۶ درگذشت. اتحادیهی بین المللی انجمنهای ریاضی جهان برای بزرگداشت یاد این نابغه ریاضیات روز تولد وی را ( ۲۲ اردیبهشت ) به عنوان روز جهانی زن در ریاضیات نامگذاری کردند.
۲ـ پردیس ثابتی
پردیس ثابتی متولد ۱۳۵۴ در تهران به دنیا آمد و در سن سه سالگی به همراه خانواده به آمریکا مهاجرت کرد. وی مدرک کارشناسی خود را در رشتهی زیست شناسی از دانشگاه MIT دریافت و در سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۰۶ موفق به دریافت دو مدرک دکترا در رشتههای ژنتیک و پزشکی از دانشگاههای آکسفورد و هاروارد شد. وی سومین زنی است که تاکنون در تاریخ هاروارد به این افتخار نائل میشود. ثابتی در طول دوران تحصیل و پس از آن تحقیقات بسیاری را در زمینهی الگوریتم تعیین اثرات ژنتیک بر تکامل بیماری و رویکرد آماری اطلاعاتی تعیین بخشهای در معرض انتخاب طبیعی انجام داده است. وی هم اکنون به عنوان استاد مرکز زیست شناسی تکاملی هاروارد به فعالیت مشغول است و سرپرستی گروه خوانش ژنوم انسان و تعیین کروموزومهای ابولا را بر عهده دارد. پردیس ثابتی عنوان یکی از ۱۰۰ زن نابغهی جهان را به خود اختصاص داده است و از بنیاد گیتس ۲ میلیون دلار کمک هزینهی تحقیقاتی دریافت کرده است.
۳ـ پریسا تبریز
پریسا تبریز متولد ۱۹۸۳ با پدری ایرانی و مادری لهستانی از عنوان شاهزاده امنیت گوگل برخوردار است. وی از دوازده سال پیش به استخدام این کمپانی در آمده و از سال ۲۰۱۱ مدیریت بخشی از این مجموعه را بر عهده دارد که سیصد هکر چیره دست از سراسر دنیا را گرد آورده است. وی هم اکنون سرپستی بخش امنیت مرورگر کروم را عهده دار میباشد. پریسا تبریز تا چند سال قبل در فهرست ۳۰ چهرهی برجستهی فناوری زیر ۳۰ سال در کنار افرادی همچون مارک زاکربرگ قرار داشت.
۴ـ انوشه انصاری
انوشه انصاری متولد ۱۳۴۵ مشهد در ۱۸ سالگی به همراه خانواده به آمریکا مهاجرت کرد. وی از کودکی به نجوم و فضا علاقه مند بود اما در دانشگاه به تحصیل در رشتهی مهندسی الکترونیک و علوم رایانه پرداخت و از دانشگاه جورج واشنگتن مدرک کارشناسی ارشد خود را در این رشته دریافت کرد. انوشه همچنین مدرک کارشناسی ارشد دوم خود را در رشتهی ستاره شناسی اخذ کرد.
وی علاوه بر تحصیلات در زمینهی کسب و کار نیز از جمله زنان بسیار موفق است، وی موسس، رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت فناوری ارتباط از راه دور تله کام بود که سال ۲۰۰۱ در ازای ۱۰.۸ میلیون دلار از سهام سونوس مبادله شد. ایشان همچنین بنیانگذار و مدیر عامل کمپانی Prodea Systems میباشد. وی افتخارات و جوایز بسیاری نظیر کارآفرین برتر، تاجر موفق، جایزه نوآور سیمونز و جایزه ملی پیشگامان فضای ایالات متحده را به خود اختصاص داده است. انوشه انصاری مدت کوتاه سفر خود به فضا را به تحقیق در مورد علل کم خونی و تأثیر تشعشعات فضایی بر فضانوردان ساکن در ایستگاه بین المللی فضایی اختصاص داد.
وی علاوه بر تحصیلات در زمینهی کسب و کار نیز از جمله زنان بسیار موفق است، وی موسس، رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت فناوری ارتباط از راه دور تله کام بود که سال ۲۰۰۱ در ازای ۱۰.۸ میلیون دلار از سهام سونوس مبادله شد. ایشان همچنین بنیانگذار و مدیر عامل کمپانی Prodea Systems میباشد. وی افتخارات و جوایز بسیاری نظیر کارآفرین برتر، تاجر موفق، جایزه نوآور سیمونز و جایزه ملی پیشگامان فضای ایالات متحده را به خود اختصاص داده است. انوشه انصاری مدت کوتاه سفر خود به فضا را به تحقیق در مورد علل کم خونی و تأثیر تشعشعات فضایی بر فضانوردان ساکن در ایستگاه بین المللی فضایی اختصاص داد.
۵ـ آلینوش طریان
آلینوش طریان متولد ۱۲۹۹ در خانواده ارمنی در تهران به دنیا آمد. انگیزهی اصلی ایشان برای تحصیل تا مدارج عالی علاوه بر تربیت در خانوادهای فرهیخته اثبات این تفکر اشتباه بود که دختران در زمینهی علوم پایه و مهندسی استعداد ندارند! طریان پس از پایان دوران دبیرستان در آموزشگاه انوشیروان دادگر به تحصیل در رشتهی فیزیک در دانشگاه تهران پرداخت. وی پس از اخذ مدرک در همین مرکز به عنوان متصدی عملیات آزمایشگاهی دانشکدهی علوم استخدام و به فعالیت پرداخت. آلینوش پس از مدتی با هزینهی شخصی و کمک پدر جهت ادامه تحصیل به پاریس مهاجرت کرد و پس از دریافت مدرک دکترا در سال ۱۳۳۷ به ایران بازگشت تا در دانشگاه تهران به تدریس بپردازد. او از این دوران و آشنایی با دختر ماری کوری به عنوان یکی از بهترین سالهای زندگی خود یاد میکند. وی نه تنها منزل خود را در اختیار دانشجویان بی بضاعت گذاشت که کتابخانه غنی خود را نیز به کتابخانه ملی اهدا کرد. طریان پایهگذار اختر فیزیک و نخستین رصدخانه فیزیک خورشیدی و نخستین تلسکوپ خورشیدی ایران است و به دلیل خدمات ارزنده خود به عنوان مادر نجوم ایران شناخته میشود. ایشان همچنین از چهرههای ماندگار عرصه علم نیز به شمار میروند. ایشان در اسفند ۱۳۸۹ در سن ۹۰ سالگی چشم از جهان فرو بست.
۶ـ فریناز کوشانفر
فریناز کوشانفر در سال ۱۳۵۵ در تهران متولد شد. وی دوران دبیرستان و کارشناسی برق را در دبیرستان فرزانگان و دانشگاه شریف گذراند و برای ادامه تحصیل به آمریکا مهاجرت کرد. وی مدرک کارشناسی ارشد را در رشتهی برق و کامپیوتر از دانشگاه UCLA دریافت و سپس برای دریافت مدرک دوره دکترا راهی دانشگاه برکلی از بهترین مراکز آموزشی آمریکا شد و به دلیل گذراندن تعداد زیادی از واحدهای آمار و احتمال همزمان فوق لیسانس این رشته را هم اخذ کرد. ایشان هم اکنون به تدریس در دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو مشغول است. فریناز کوشانفر جایزهی مخترع جوان سال دانشگاه MIT در سال ۲۰۰۸ را به دلیل طراحی نوعی از میکرو تراشهها به خود اختصاص داد. وی همچنین در سال ۲۰۱۱ به عنوان یکی از نخبگان علوم جدید و مهندسی از اوباما جایزه گرفت. نشریهی تکنولوژی ریویو وی را به عنوان یکی از ۳۵ مخترع برترجوان دنیا برگزیده است.
۷ـ مونا جراحی
مونا جراحی تنها فرد ایرانی است که نشان استعداد برتر حرفهای جوان سال را در میان ۱۰۲ نامزد از اوباما دریافت کرده است. وی در سال ۱۳۵۵ در تهران متولد شد و پس از اخذ مدرک کارشناسی در رشتهی برق از دانشگاه صنعتی شریف برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا به دانشگاه استنفورد رفت و مقطع پسا دکترا و تحقیقات کاربردی خود را در همین مرکز ادامه داد. پروفسور مونا جراحی از تأثیرگذارترین دانشمندان و محققان ارشد دانشکدهی علوم کامپیوتر و آزمایشگاه الکترونیک تراهرتز دانشگاه میشیگان است. فناوری تراهرتز بخشی از طیف الکترومغناطیس است که بین فرکانس امواج نور و فرکانس امواج رادیویی قرار میگیرد. این فناوری در زمینههای پزشکی، دارویی و ماشین آلات کاربرد فراوانی دارد و دریافت جایزه استعداد برتر هم مدیون همین موفقیتها بود. از دیگر افتخارات وی جایزهی پیشگامان مهندسی از آکادمی ملی بنیاد مهندسی گرینجر، جایزهی پیشرفت شغلی زودهنگام از بنیاد ملی علوم و جایزهی محققین جوان از دفتر تحقیقات نظامی آژانس پروژههای دفاعی پیشرفته میباشد.
۸ـ آزاده تبارزاده
تبارزاده متولد ۱۳۴۶ پس از وقوع جنگ ایران و عراق به همراه خانواده به آمریکا مهاجرت کرد. وی کاشف ارتباط بین افزایش گاز دی اکسید کربن ناشی از محصولات مصرفی صنعتی و فرسایش لایهی اوزون میباشد. تبارزاده در سن ۲۱ سالگی عنوان معاون پژوهشی گروه شیمی دانشگاه کالیفرنیا را به خود اختصاص و در سال ۱۹۹۹ بالاترین نشان افتخار اعطا شده توسط دولت ایالت متحده به دانشمندان به نام جایزه ریاست جمهوری را دریافت کرد. ایشان مدرک دکترای خود در رشتهی شیمی از دانشگاه UCLA دریافت و سپس به عنوان محقق ارشد به مرکز تحقیقات ایمز ناسا پیوست. دکتر تبارزاده از سابقهی تدریس در دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو برخوردار است و تاکنون بیش از ۶۰ مقاله از وی در زمینههای مختلف به چاپ رسیده است. وی جوایز بسیاری از سازمانهای دولتی و علمی شامل اتحادیهی ژئوفیزیک آمریکا، انجمن هواشناسی آمریکا، ناسا، دفتر علم و فناوری کاخ سفید را به خود اختصاص داده است و در سال ۲۰۰۲ به عنوان یکی از ۱۰ استعداد برتر آمریکا شناخته شد.
۹ـ رکسانا ورزا
رکسانا در خانوادهای تحصیل کرده به دنیا امد که در سال ۱۹۷۹ از ایران مهاجرت کرده بودند. پدرش فارغالتحصیل دانشگاه استنفود و مادرش معلم زبان بود که علاقهی بسیاری به علم و دانش داشتند. وی در سال ۱۹۸۵ در کالیفرنیای آمریکا به دنیا آمد. رکسانا ورزا در حالی که سی و چند سال بیشتر ندارد مدیر بزرگترین پردیس استارتاپی جهان به نام استیشن اف، عضو شورای نوآوری اتحادیهی اروپا و از اعضای هیئت مدیرهی قدیمیترین خبرگزاری جهان به نام AFP میباشد.