با خودمان مهربان باشیم

مجله موفقیت ایلیاد - هیچ چیزی بهتر از اینکه خودتان را دوست داشته باشید نمی‌تواند شما را از درون شاد کند. در واقع اگر شادی بیشتری در زندگی می‌خواهید باید با مهربانی بیشتری با خودتان رفتار کنید. گاهی اوقات فرد  در مواجهه با سختی‌ها و مشکلات زندگی احساس شکست و بی‌کفایتی می‌کند، به تبع آن احساسات و هیجانات منفی مانند احساس خشم، نا امیدی، اضطراب یا احساس گناه را تجربه می‌کند. احساساتی که نه تنها به بهبود حال وی کمک نمی‌کند بلکه فرد را در رویارویی با مشکلات ضعیف‌تر و ناتوان‌تر می‌کند. این موضوع درست مانند این است که وقتی در شرایط بد زندگی در شدیدترین فشارهای روحی و روانی قرار گرفته‌ایم به جای اینکه برای آرامش و لحظه‌ای تفکر برای یافتن بهترین راه‌حل برای بهبود شریط تلاش کنیم با سرزنش و توهین مداوم به خود و ایجاد هیجانات منفی اوضاع را بدتر کنیم و به جان روح و روان خود بیفتیم. وقتی به صورت مداوم خود را در مظان اتهام قرار می‌دهیم و به خود احساس گناه منتقل می‌کنیم در واقع عزت نفس خود را نشانه گرفته‌ایم. محققان براین باورند تنها راه درست برای تأمین بهداشت روان نگاه شفقت‌آمیز و مهربان بودن با خود است. وقتی با خودمان مهربان هستیم به این معناست که می‌توانیم خودمان را دوست داشته باشیم. احساس شرم و تحقیر کردن خود هزینه‌های هیجانی بالایی دارد و به مرور زمان فرد را دچار اختلالات روانی شدیدی مانند افسردگی، اضطراب، سایکوز و ... خواهد کرد. شفقت ورزیدن به خود را می‌توان شیوه‌ی کاملاً جدید ارتباط با خود نامید که منجر به افزایش هوش عاطفی، عزت نفس و خود ارزشمندی در فرد می‌شود. 

 

طبق تجربه افراد معمولاً نسبت به خودشان سختگیرانه‌تر و نامهربان‌تر هستند تا دیگران. در شفقت نسبت به خود اساس و اعتقاد بر این است که فرد باید بتواند در هنگام بروز مشکلات همانگونه که به همدردی با دوستان و اعضای خانواده می‌پردازد با خود نیز رفتاری مهربانانه داشته باشد و اشتباهات خود را اقتضای انسان بودن بداند که می‌تواند به عنوان نوعی تجربه به آنان نگاه کند و همچنان خود را فردی با‌ارزش و دوست‌داشتنی بداند. در درمان‌های مبتنی بر شفقت توصیه می‌شود افراد در مواجهه با مشکلات و سختی‌ها باید به یک سری از مولفه‌های اولیه که در ادامه به آنان خواهیم پرداخت توجه کافی داشته باشند این مولفه‌ها شامل:
۱ ـ با خودمان مهربان باشیم به همان اندازه که با دیگران در زمان سختی‌ها مهربان هستیم از خودمان هم با تمام کاستی‌ها و کمبودهایمان حمایت کنیم.
۲ ـ وجه اشتراکات خود با دیگران را درک کنیم و این را بپذیریم که همه‌ی انسان‌ها نقص‌هایی دارند و اشتباه می‌کنند.
۳ ـ ذهن آگاهی داشته باشیم. نسبت به تجارب زمان حال آگاه باشیم و جنبه‌های سخت یک تجربه را به اندازه جنبه‌های خوشایند آن نادیده نگیریم و دائماً ذهنمان را از آن پر نکنیم.

بنابراین از زمان شروع این تمرین‌ها لازم است بدانیم که هیچ انسانی در دنیا کامل نیست و همه انسان‌ها ضعف‌ها و کاستی‌هایی دارند. بنابراین هنگام بروز اشتباهات یا مشکلات به جای انتقاد از خود و پیچیده‌تر کردن مشکلات با خودمان ملایم‌تر و مهربان‌تر برخورد کنیم. تحقیقات نشان داده‌اند بازخورد و رفتار مهربانانه با خود نگاه ما را به مشکلات تغییر می‌دهد و درهای جدیدی را برای رشد و پیشرفت به روی‌مان می‌گشاید. به این ترتیب بار سنگینی از روی شانه‌هایمان برداشته می‌شود و به این نتیجه می‌رسیم که انجام فعالیت‌های نادرست یا تصمیمات اشتباه هرگز ما را به انسان ناموفق یا بدی تبدیل نخواهد کرد. وقتی افراد هنگام رویارویی با مشکلات زندگی به جای گفتگوهای درونی انتقاد‌آمیز و مقصر دانستن خود کمی با خود مهربان باشند قطعاً از بسیاری از آسیب‌های روانی و اجتماعی مصون خواهند ماند.

هر روز حتماً ساعتی از روز را به خود اخنصاص دهید و به کارهایی بپردازید که به آن علاقه‌مند هستید. باغبانی، نقاشی، موسیقی و یا هر کاری که به شما احساس لذت می‌دهد را امتحان کنید.

لازم است به دستاوردها و پیروزی‌های خود توجه کنید و بابت آن‌ها از خود قدردانی کنید. گاهی لازم است به خود آفرین بگویید، همان‌گونه که دستاوردهای دیگران را تحسین می‌کنید!

شاید در گذشته مرتکب اشتباهی شده‌اید که خیلی باعث افتخارتان نیست یا در مسیر دستیابی به هدفتان عملکرد درستی از خود نشان نداده‌اید. اگر به هر دلیلی از خود ناراحت و عصبانی هستید وقت آن رسیده که با خود مهربان باشید. تصمیم بگیرید عملکرد بهتری داشته باشید و قبل از آن خود را ببخشید.

به بهترین شکل ممکن از خودتان مراقبت کنید، به اندازه کافی بخوابید و به سلامتی خود اهمیت دهید. هر روز ورزش کنید و میوه و سبزیجات سالم مصرف کنید. همیشه مرتب باشید و به ظاهرتان اهمیت بدهید. بهتر است برای غلبه بر استرس هم راهی پیدا کنید.

برای خودتان ارزش قائل شوید و اجازه ندهید کسی ارزش‌های شما را زیر سوال ببرد. به خودتان اعتماد داشته باشید و به تصمیمات و نظرات شخصی‌تان اهمیت بدهید و خود را با کسی مقایسه نکنید. احترام به خود به معنای وفاداری به قول و قرارهایی است که به خود داده‌اید و دنبال کردن کارهایی است که تصمیم به انجام‌شان دارید.

گاهی بد نیست به خود جایزه بدهید، شاید لازم باشد برای خرید آن پول زیادی بپردازید. بسیار تأثیرگذار است اگر از فروشنده بخواهید جایزه را برایتان در کادویی زیبا بپیچد تا آن را به خود هدیه دهید.

اگر روز خوبی نداشته‌اید، با دوست یا همکارتان جر و بحث کرده‌اید، روز سختی را پشت سر گذاشته‌اید یا به هر حال روزتان آن طور که انتظار داشته‌اید پیش نرفته اجازه ندهید باقی روز نیز با حال بد سپری شود، دوش آب گم بگیرید، نوشیدنی داغ حتماً حالتان را بهتر می‌کند. می‌توانید به موسیقی مورد علاقه خود گوش کنید یا کتاب مورد علاقه خود را بخوانید.

شاید با تناسب اندام فاصله داشته باشید، اما نباید موهای زیبا و جذاب خود را فراموش کنید. ممکن است در فلان رشته‌ی ورزشی موفق نباشید اما در ریاضیات عالی هستید. سعی کنید خصوصیات خوب و مثبت خود را مدام یاداوری کنید و با خود مهربان باشید.

افرادی که با خود مهربان هستند و به خودشان احترام می‌گذارند به دنبال رویاهایشان می‌روند. آنان رویاهایشان را با خیال پردازی اشتباه نمی‌گیرند. به دنبال رویاهایشان می‌روند و برای رسیدن به آن‌ها برنامه‌ریزی می‌کنند.

کسی که می‌خواهد کامل و بدون نقص باشد خود را برای شکست آماده می‌کند. هیچ چیز به اندازه‌ی کمال‌گرایی محض نمی‌تواند موفقیت را برای شما دست‌نیافتنی کند. به جای اینکه به دنبال بی‌نقص بودن باشید خود را برای پیشرفت آماده کنید و به سوی بهتر بودن گام بردارید.

وقتی با خودتان مهربان هستید که بهترین‌ها را برای خودتان بخواهید. برای رسیدن به بهترین‌ها باید خود را باور داشته باشید. توانایی‌های خود را باورکنید و به خود ایمان داشته باشید.

همه‌ی انسان‌ها نقاط مثبت و منفی زیادی دارند. گاهی موفق می‌شوند و گاهی شکست می‌خورند. گاهی حق با شماست و گاهی حق با دیگران است. بنابراین خود را همان‌گونه که هستید بپذیرید و دوست داشته باشید.

همه ما با منتقد درون‌مان آشنا هستیم. همان صدایی که به سرعت ما را قضاوت می‌کند و همیشه برای تحقیر ما آماده است. اکنون وقت آن است که منتقد درون‌تان با حامی درون‌تان ملاقات کند. این وکیل مدافع صدایی است که از شما دفاع می‌کند. زمانی که منتقد درون‌تان شروع به تمسخر و اهانت می‌کند وکیل مدافع درون شما ظاهر می‌شود و در حمایت از شما دلایلی را ارائه می‌دهد. وکیل مدافع درونی‌تان را پرورش دهید زیرا صدای درونی حامی شماست.

در زندگی همه‌ی ما زمان‌هایی بوده که فکر کرده‌ایم به اندازه‌ی کافی زیبا، باهوش یا قوی نیستیم. بهتر است این گفتگوهای درونی را متوقف کنیم و به خودمان بگوییم:
من ارزشمندم.
همین‌طورکه هستم خوبم.
من شایسته‌ی شاد بودنم.
من برای داشتن هر چه که می‌خواهم شایسته‌ام.

پذیرش آن‌چه در آن استعداد دارید بخشی از مهربان بودن با خودتان است برای اینکه با خودتان مهربان باشید باید نقطه‌ی بهینه‌ای را پیدا کنید که در آن‌جا هم از آن‌چه هستید رضایت دارید و هم برای بهتر شدن تلاش می‌کنید.

زمانی که شکست می‌خورید، اشتباه می‌کنید یا کار نادرستی انجام می‌دهید دو راه پیش رو دارید. هم می‌توانید به خودتان احساسات بد و منفی بیشتری منتقل کنید و اوضاع را از آن‌چه که هست پیچیده‌تر کنید هم می‌توانید خود را بالا بکشید. افرادی که با خود مهربان هستند مورد دوم را انتخاب می‌کنند. به خودتان یادآور شوید که اوضاع درست می‌شود. با یادآوری موفقیت‌های گذشته به خودتان روحیه دهید. برای رویارویی با آن‌چه اتفاق افتاده برنامه‌ریزی کنید و مطابق با آن عمل کنید.

بخشش اغلب کار آسانی نیست. فراموش نکنید که برای بخشیدن دیگران اول باید خودتان را ببخشید. زمانی که خودتان را بخشیدید می‌توانید با خودتان و دیگران هم مهربان باشید.

اگر احساس  افسردگی می‌کنید هر روز قدمی کوچک در جهتی مثبت بردارید تا احساس مفید بودن حالتان را بهتر کند. با یک دوست صمیمی ساعاتی را بگذرانید، یک فنجان قهوه بنوشید و سرگرمی جدیدی پیدا کنید.

کودک درون ما همان بخش درونی ماست که بی‌محابا سعی در بروز احساسات و هیجاناتش دارد. هیجانات و احساساتی که شاید متناسب با سنی که در آن قرار داریم نباشد اما بروز آن به صورت کنترل شده سبب نشاط روحی ما می‌شود. گاهی اوقات دوست داریم کتاب رنگ آمیزی بگیریم و خودمان را این‌گونه سرگرم کنیم. گاهی بهانه‌گیر می‌شویم و دلمان می‌خواهد بی‌بهانه گریه کنیم اما به دلیل برخی مسائل جلوی خودمان را می‌گیریم. دوستی با کودک درون منجر به سرزنده بودن می‌شود این عضو درونی سرکوب شده را بیشتر جدی بگیریم.

فکر کنید یک کودک مضطرب به چه چیزی نیاز دارد؟ خودتان را جای کودک بگذارید و همان رفتار را با خودتان داشته باشید که با یک کودک ترسیده، عصبانی یا ناراحت دارید. ناراحتی و خشم خود را بپذیرید و به خود حق بدهید. افراد معمولاً نسبت به دیگران شفقت بیشتری دارند تا نسبت به خودشان. بنابراین تصور کنید اگر دوست‌تان در شرایط سختی قرار داشته باشد چگونه با وی همدردی می‌کنید؟ همان ملایمت را با خودتان داشته باشید!

برای مهربان بودن با خود لازم است از شر افکار ناخوشایند رها شویم. اما با توجه به دغدغه‌ها و چالش‌های روزمره شاید این کار چندان راحت به نظر نرسد. به همین دلیل در مواردی ضروری است که از کمک یک روانشناس بهره‌مند شوید تا در این زمینه یاری‌تان کند و راهکارهای موثری ارائه دهد.